31.05.2021
17701 cапарлар
Қазақстандағы жоғары инфляция ақша ресурстарының нарықтық құнының төмендеуіне кедергі келтіреді

ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2021 жылдың 1 мамырындағы Қазақстанның қаржы нарығындағы пайыздық мөлшерлемелерге шолуды ұсынады.

Негізгі тенденциялар:

  • Экономикадағы нақты пайыздық мөлшерлеме (инфляцияны шегергендегі базалық)2020 жылғы шілдеден бастап экономиканың қалпына келтіру өсімін ынталандыра отырып, салыстырмалы түрде төмен деңгейде (1,5‒2% шегінде) тұр.Естеріңізге сала кетейік, ҚРҰБ зерттеулері бойынша ел экономикасы үшін тепе‒тең нақты мөлшерлеме деңгейі 3,5-3,7%-ды құрайды, яғни, ағымдағы көрсеткіштен екі есе жоғары.
  • Сол сияқты ақша нарығының қысқа мерзімді мөлшерлемелері (TONIA-МБҚ кепілімен теңгелік өтімділікті тарту) негізінен валюта нарығындағы құбылмалылық кезеңдерін, тоқсандық салықтарды төлеуді кезең-кезеңімен өтей отырып, базалық мөлшерлеменің пайыздық дәлізінің шекарасы ішінде ұсталады.
  • Корпоративтік облигациялардың кірістілігі шағын және ірі компаниялар арасында айтарлықтай (екі есе) ерекшеленеді.
  • Кредит беру нарығының жекелеген сегменттерінде ресурстардың әділ құнының бұрмалануы байқалады. Мысалы, ипотекалық қарыздар бойынша нақты мөлшерлемелер инфляция деңгейі төмен дамыған елдерге сәйкес келетін, пандемия кезеңінде зардап шеккен бизнеске қарыздар бойынша (6%) және автокредиттер бойынша (4%)—теріс аумақта (-1-ден -3,5%-ға дейін) нөлге жақын деңгейде ("7-20-25" мемлекеттік бағдарламасы).
  • Дамушы елдердегі (РФ, Украина, Түркия және т.б.) пайыздық мөлшерлемелердің өсуі ҚР МБҚ-ға қызығушылықты төмендетуі мүмкін.2021 жылдың ақпан айының соңынан бастап мемлекеттік қарызға шетелдік капиталдың ағыны тоқтатылды. Бұл ретте ҚР Қаржы министрлігі облигацияларының соңғы орналастырулары бойынша кірістіліктің шамалы өскенін көрсетеді.

Резюме

Елдегі монетарлық жағдайларды одан әрі төмендету үшін инфляцияны нысаналы дәліздерге жұмсау және оны орнықты төмен деңгейде ұстап тұру қажет (2025 жылға қарай 3-4%). Елдегі инфляциялық процестер мақсатты дәлізден тыс болған кезде, қысқа мерзімді перспективада нарықтық мөлшерлемелер кем дегенде төмендемейді деп күту қисынды.

Тұтынушылық сұранысты қалпына келтіруді, электр энергиясына тарифтердің өсуін, негізгі сауда әріптестерінің ЖЖМ бағасының өсуін және инфляцияны қоса алғанда, инфляцияға қарсы тәуекелдердің күшеюі аясында сұралған ҚҚҚ сарапшыларының күтулері ҚРҰБ ақша-кредит саясатын келесі 12 айдың көкжиегінде қатаңдату жағына ауысады.

Қазақстанда объективті жоғары нарықтық мөлшерлемелер проблемасы экономиканы қолдаудың мамандандырылған бағдарламалары шеңберінде мемлекет бөлетін салыстырмалы көлемді, арзан кредиттік ресурстармен нивелирленеді.

Алайда, мемлекеттік бағдарламалардың талап етілуіне және олардың дағдарыс салдарын еңсерудегі оң әсеріне қарамастан, экономиканың қалпына келуіне қарай қаржыландыру көлемін және сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау көлемін біртіндеп қысқарту қажет. Кредиторлардың қарыз алушылармен өзара қарым-қатынасы нарықтық қағидаттарға негізделуі тиіс, ал мемлекеттік қолдау акценті қаржылық емес қолдау шараларына ауысуы тиіс.

Шолуын PDF-нұсқасы

ҚҚҚ талдау орталығы валюта, қор, тауар нарықтарындағы экономикалық жағдай, KASE эмитенттерінің талдауы, ҚР Ұлттық Банкінің, ҚР Ұлттық экономика министрлігінің, ҚР Қаржы министрлігінің, Мемлекеттік кірістер комитетінің статистикалық деректері, сондай-ақ елдегі ағымдағы экономикалық жағдайға әсер ететін өзге де оқиғалар туралы әртүрлі мерзімділіктегі экономикалық шолуларды үнемі дайындайды. ҚҚҚ талдау орталығының материалдарымен ҚҚҚ сайтында танысуға болады.

Талдау материалдарын кез келген пайдалануға тек afk.kz дереккөзіне гиперсілтеме болғанда ғана жол беріледі

 

Соңғы жаңалықтар
29.03.2024
2023 жылы зейнетақы аннуитеттеріне, өмірді және жазатайым оқиғалардан сақтандыруға сұраныстың күрт өсуі байқалды
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2023 жылғы қазақстандық өмірді сақтандыру нарығына шолу ұсынады.
13.03.2024
Байқалған және күтілетін инфляцияның өсуі ақша-несие шарттарын қалыпқа келтіру циклін тоқтата тұруы мүмкін
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2024 жылғы наурыздағы кейбір индикаторларға қатысты қаржы нарығының кәсіби қатысушыларының кезекті сауалнамасының нәтижелерін ұсынады.
05.03.2024
2023 жылғы жиынтық сақтандыру төлемдері 38,5%-ға, алушылар саны 21,4%-ға өсті
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2023 жылғы қазақстандық жалпы сақтандыру нарығына шолу ұсынады.
04.03.2024
Бизнеске жаңа қарыздар беру көлемінің өсуі Президент белгілеген 20 % мақсаттан асып түсті
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2023 жылға кәсіпкерлік субъектілерін кредиттеуге шолу ұсынады.
20.02.2024
2023 жылы тұтынушылардың жоғары сұранысы мен КМС дивидендтері шоғырландырылған бюджеттің кіріс бөлігін қолдады
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2023 жылға арналған ҚР шоғырландырылған бюджетіне шолу ұсынады.
13.02.2024
Елдегі қолма-қол ақшасыз карточкалық транзакциялар көлемі ЖІӨ көрсеткішінен асып түсті
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2023 жылғы қолма-қол ақшасыз карточкалық операциялар бойынша статистикаға шолу ұсынады.