2019 жылдың алғашқы екі айындағы кіріс өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 53,5% -ға өсті

2018 жылдың қазан айының соңында байқалған мұнайдың жоғары бағасы 2019 жылдың ақпан айында Ұлттық қорға салық аударымдарының өсуіне әкелді. Айта кетейік, 2018 жылдың төртінші тоқсанында жер қойнауын пайдаланушылардың негізгі салықтары ақпан айының соңында төленген (1-диаграмманы қараңыз). Ұлттық қорға көрсетілген айдағы жалпы салық түсімі 453,3 млрд. теңгені құрады, бұл 2018 жылдың ақпан айында түсетін табыстардан 62,6% -ға жоғары және ағымдағы жылдың қаңтарында кірістерге қарағанда төрт есе жоғары. 2019 жылдың алғашқы екі айында Ұлттық қор 584,0 млрд. теңгеге толықтырылды, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңіндегі табыстан 53,5% -ға жоғары. Сонымен бірге ағымдағы жылы салықтық түсімдердің негізгі үлесі (76,3%) КТС мен мұнай секторында жасалған келісімшарттар бойынша өнімдерді бөлу бойынша Қазақстан Республикасының үлесіне келеді.

1-кесте. Ұлттық қорға түсетін түсімдер, млрд. теңге:

Дереккөз: ҚР ҚМ

1-Диаграмма. Ұлттық қорға айлар бойынша түсімдер, млрд теңге:

Дереккөз: ҚР ҚМ

Ағымдағы қарқын сақталған жағдайда, 2019 жылы салық бойынша Ұлттық қорға түскен түсім өткен жылғы көрсеткіштен асып, 3400 млрд теңгені құрауы мүмкін. Сондай-ақ, түсімдердің өсуіне мұнай бағасының жоғары болуына және шикізат экспортының артуына ықпал етуі мүмкін. Ағымдағы жылдың қаңтар-ақпан айларында Каспий құбыр консорциумы (КҚК)10,5 млн тонна мұнай экспорттады, бұл 2018 жылдың сәйкес кезеңіне қарағанда 11,3% - ға артық (9,4 млн тонна). Естеріңізге сала кетейік, 2018 жылы КҚК мұнай экспортының көлемі 61,1 млн тоннаны құрап, 2017 жылмен салыстырғанда 10,8% - ға артты.

Сонымен қатар, 2019 жылға арналған ҚР бюджетінде АҚШ долларының бір доллар үшін 370 теңге бағамы салынды, ал мұнайдың болжамды құны бір баррель үшін 55 долларға дейін төмендеді. Аталған баға конъюнктурасы кезінде Ұлттық қорға салық түсімдерін үкімет 2 274,5 млрд теңге деңгейінде болжайды.

Сонымен қатар, екі айда 430,6 млрд теңге Ұлттық қор қаражаты – 430,0 млрд теңге кепілдік берілген трансферт түрінде және 0,6 млрд теңге Қорды басқаруға байланысты шығындарды жабуға жұмсалды. Түсімдердің өсуінің арқасында Ұлттық қор екі айда 153,4 млрд теңгеге (+0,6%) 25 539,8 млрд теңгеге дейін өсті. Айта кетейік, бюджеттің Ұлттық қордан берілетін трансферттерге тәуелділігін төмендету мақсатында 2021 жылдан бастап кепілдік берілген трансферттің мөлшері екі трлн теңге деңгейінде бекітілетін болады.Естеріңізге сала кетейік, Ұлттық қордан республикалық бюджетке кепілдендірілген трансферт көлемі кезең-кезеңмен төмендетіледі. 2018 жылы кепілдік берілген трансферт көлемі 2,6 трлн теңгеге тең болды, 2019 жылы кепілдік берілген трансферт көлемі 2,45 трлн теңгені, 2020 жылы – 2,3 трлн теңгені, ал 2021 жылы – 2,0 трлн теңгені құрайды. Ағымдағы жылы республикалық бюджетте өткен жылы болмаған нысаналы трансферттер де күтілуде. Осылайша, Нұрсұлтан Назарбаев «Нұр Отан» партиясының съезінде жария еткен әлеуметтік бастамаларға үш жыл ішінде Ұлттық қордан 1,350 миллиард теңге бөлінетін болады. Премьер-Министрдің бірінші орынбасары – Қаржы министрі Әлихан Смайыловтың айтуынша, ағымдағы жылы аталған мақсаттарға 447 млрд теңге бағытталады. Сондай-ақ, «Қазақстандық инвестициялық даму қорын» құруға Ұлттық қордан 370 млрд теңге көлемінде нысаналы трансферт бөлінеді.

Талдау материалдарын кез-келген қолдануға afk.kz дереккөзі гиперсілтемесі болған жағдайда ғана рұқсат етіледі.