ҚҚҚ 2020 жылдың мамырында кейбір индикаторларға қатысты қаржы нарығының кәсіби қатысушыларына кезекті сауалнама нәтижелерін ұсынады
Бұл сауалнамаға қаржы нарығының кәсіби қатысушылары, банк, сақтандыру, брокерлік ұйымдардың өкілдері, талдау және қазынашылық бөлімшелерінің қызметкерлері қатысты. Респонденттердің жалпы саны 16 (сәуірде–21) құрады. Осы жарияланымда келесі негізгі индикаторлардың болжамдарына қатысты сұрақтарға респонденттердің жауаптары берілген:
1) Brent маркалы мұнайдың құны;
2) Ресей рубліне қарсы АҚШ долларының құны;
3) Қазақстандық теңгеге қарсы АҚШ долларының құны;
4) Қазақстандық теңгеге қарсы Ресей рублінің құны;
5) Инфляция;
6) ЖІӨ;
7) ҚРҰБ базалық мөлшерлемесі.
Қысқа мерзімді күтулер (бір айға дейін)
Қаржы нарығының сарапшылары ұлттық валютаның азғана әлсіреуін күтуде. Мамыр сауалнамасының нәтижелері бойынша қаржы нарығының кәсіби қатысушылары USDKZT жұбы бойынша орташа бағам бір айдан кейін бір доллар үшін 425,25 теңгені құрайды, ал медиана күтілетін доллар үшін 427, 0 теңгені құрайды деген пікірді ұстанады. Сауалнама жүргізу кезінде (04.05-13.05) KASE-дегі доллар бағамы салыстырмалы түрде бір доллар үшін 420,2-425,4 теңге шағын дәлізде болды. Сонымен қатар, қазақстандық валюта нарығында сауалнама кезінде оң көңіл-күй басым екенін және теңге негізінен нығайғанын атап өту керек. Егер сәуір және мамыр болжамдарын USDKZT курсы бойынша салыстырсақ, сарапшылардың күтулері бір ай ішінде жақсарды. Мәселен, бір ай бұрын бағам мамыр айының басында бір доллар үшін 430,8 теңге деңгейінде болжалды. Бұл ретте респонденттердің 42,9% мамыр айының басына қарай бір доллар үшін 417,5-431,7 теңге ауқымында бағамды болжап, дұрыс болып шықты.
ҚҚҚ сарапшыларының базалық мөлшерлемеге қатысты ҚРҰБ-ның одан әрі іс-қимылына қатысты пікірі бөлінді. Осылайша, мамыр айында сұралғандардың 44,0% - ы 08 маусымдағы отырыс қорытындысы бойынша базалық ставканың ағымдағы деңгейде сақталуын күтуде, тағы 44,0%-ы төмендеуді болжап отыр және тек 13%-ы мөлшерлеменің артуын күтуде.
Мұнай бағаларына қатысты қаржы нарығының кәсіби қатысушыларының көпшілігі ағымдағы деңгейлерге жақын бағалардың сақталуын күтуде. Мысалы, Brent эталондық мұнай баррелінің құны келесі айдың басында орташа есеппен барреліне 32,25 доллар деңгейінде күтілуде, ал күтілетін медианы – 32,0 АҚШ доллары. Айта кетейік, сауалнама жүргізу кезінде (04.05-13.05) Brent мұнайының баррелі барреліне 27-31 АҚШ доллары көлемінде саудаланған.
1-кесте. Өткен сауалнама раундтарының ең дәл бағалауының үлесі:
Дереккөз ҚҚҚ
Орта мерзімді күтулер (12 ай)
Мұнай және валюта бағамы
ОПЕК, Ресей, АҚШ және басқа да әлемдік мұнай өндірушілер арасындағы GLOPEC өндіруді қысқарту туралы келісімнің күшіне енуі нарықтағы көңіл-күйдің жақсаруына және мұнайдың болжамды бағасының артуына алып келді. Мысалы, Brent мұнай баррелі бағасының орташа болжамы 12 айдан кейін барреліне 38,0-ден 40,5 долларға дейін (+6,6%) өсті.
Мұнай нарығы перспективасының жақсаруы теңге бағамы бойынша орта мерзімді болжамдарды қайта қарауға әкелді. Осылайша, USDKZT бағамы 12 айдан кейін бір доллар үшін 428,4 теңге деңгейінде болады деп күтілуде, бұл өткен аймен салыстырғанда 7,4 теңгеге төмен. Ал RUBKZT жұбы бойынша орташа мерзімді күтулер өзгерген жоқ – рубль үшін 5,86 теңге (1 тиын).
ЖІӨ, инфляция және мөлшерлемелер
Қазақстанның ЖІӨ қаңтар-сәуір айларында 0,2% -ға төмендеді, ал ЕҚДБ 2020 жылы елдің ЖІӨ-нің 3% -ға төмендеуін болжайды. Алайда, қазақстандық сарапшылар экономика карантин шараларын алып тастағаннан кейін қарқынды V-бейнелі қалпына келтіруді күтуде деген пікірді ұстануды жалғастыруда. Мәселен, қаржы нарығының кәсіби қатысушылары Қазақстанның ЖІӨ өсімі 12 айдан кейін 0,6% - ды құрайды деп болжайды. Алайда, бір айда сарапшылардың күтуі айтарлықтай нашарлады, ал ай бұрын 1,4% -ға өсті деп болжануда.
Мамыр айында 12 айдан кейін күтіліп отырған инфляция 7,6% ал бір ай бұрын 9,4% құрады. 2021 жылдың соңына қарай көрсеткіштің 7,3% - ға дейін баяулауы күтіледі (бұрын 8,6%).Нақтыланған ресми болжамға сәйкес 2020 жылы жылдық инфляция 9-11% шегінде күтілуде.
ҚРҰБ-ның алдағы 12 айдағы іс-қимылына қатысты сұралған сарапшылардың 81,3% базалық мөлшерлеменің төмендеуін күтуде.Бұдан басқа, сарапшылардың 18,8% базалық мөлшерлемені 12 айдан кейін 9,25% деңгейінде болжайды, респонденттердің үштен бірі (31,3%) жылдық мөлшерлеменің 9,0% - ға дейін төмендеуін болжайды, ал сұралғандардың 31,3% - ы мөлшерлеменің 50 б.б. - дан астамына төмендеуін күтуде. Естеріңізге сала кетейік, бұған дейін ҚРҰБ сыртқы және ішкі ахуалға үздіксіз мониторинг жүргізіп келеді және қажет болған жағдайда өзінің монетарлық саясатын икемді түзететін болады.
2-кесте. 12 айға арналған индикаторлар бойынша күту:
Дереккөз ҚҚҚ
Ай сайынғы сауалнамаға келесі ұйымдардың қызметкерлері қатысты:
1) «АТФБанк» АҚ
2) «Еуразиялық банк» АҚ;
3) «ForteBank» АҚ;
4) «Банк Центркредит» АҚ;
5) «Нұрбанк» АҚ;
6) «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ;
7) «First Heartland Jýsan Bank» АҚ;
8) «Заман-Банк» Ислам банкі» АҚ;
9) «Қазақстан қор биржасы» АҚ;
10) «JýsanGarant» СК» АҚ;
11) «Amanat» СК» АҚ;
12) «Еуропалық сақтандыру компаниясы» ӨСК» АҚ;
13) «NomadLife» ӨСК» АҚ;
14) «ТҮҚКБҚ» АҚ ;
15) Qazaq Association of Minority Shareholders (QAMS);
16) ҚҚҚ.
Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығы мамыр айындағы болжамды кезеңге қатысқан барлық респонденттерге алғыс білдіреді.
* Бұл нәтижелер инвестициялық ұсыныс болып табылмайды және тәуелсіз сарапшылардың пайымдауларын көрсетеді, сондай-ақ ұсынылған ұйымдардың ресми пікірлері болып табылмайды. ҚҚҚ, осы зерттеуге қатысушылар сияқты, осы шолуда ұсынылған болжамдар үшін бір нақты уақыт сәтінде сараптамалық пікірден артық емес болып табылатын қандай да бір жауапты болмайды.
Қаржы және тауар нарықтардағы бағалардың өзгеруі бүкіл әлемде болып жатқан, сипаты мен әсері жағынан әртүрлі көптеген оқиғалардың салдары болып табылады. Болжамдау өз өзектілігін бірден жоғалтуы мүмкін бірқатар жорамалдарды болжайды. Осыған байланысты ҚҚҚ ақпараттық кеңістікте айтылған кез келген болжамдарға абайлап қарауды ұсынады.
Талдау материалдарын кез келген пайдалануға тек afk.kz дереккөзіне гиперсілтеме болғанда ғана жол беріледі.