Республикалық бюджет кірістерінің үштен бір бөлігі Ұлттық қордан берілетін трансферттер есебінен қалыптастырылады
Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне сәйкес жергілікті атқарушы органдардың (ауылдың, ауданның, қаланың, облыстың) бюджеттері және тиісті заңмен бекітілетін республикалық бюджет бекітіледі, орындалады және дербес болып табылады. Талдамалық ақпарат ретінде бекітуге жатпайтын мемлекеттік және шоғырландырылған бюджет де қалыптастырылады.
Мемлекеттік бюджет олардың арасындағы өзара өтелетін операцияларды есепке алмай, республикалық және жергілікті бюджеттерді қамтиды.
Шоғырландырылған бюджет мемлекеттік бюджетті, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының түсімдері мен шығыстарын олардың арасындағы өзара өтелетін операцияларды есепке алмағанда қамтиды. Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін тікелей салықтар Ұлттық қорға түседі.
Бюджет кірістері шығыстарға қатысты озық қарқынмен өсуде. 2019 жылдың төрт айының қорытындысы бойынша ҚР шоғырландырылған бюджетінің кірісі 3 909,0 млрд теңгені құрады, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 21,7% - ға жоғары. 2018 жылғы қаңтар-сәуірмен салыстырғанда шығындар 16,7% - ға артып, 3 806,1 млрд теңгені құрады. Мұндай серпін Ұлттық қорға салық түсімдерінің айтарлықтай өсуіне байланысты шоғырландырылған бюджетке қатысты ғана байқалады.
Сонымен қатар, республикалық бюджеттің кірісі 17,4% - ға 3 333,8 млрд теңгеге дейін өсті, ал мемлекеттік бюджеттің кірісі 14,7% - ға 3 972,8 млрд теңгеге дейін өсті. Бұл ретте ел бюджеті тапшы болып қала береді. Төрт айдың қорытындысы бойынша елдің шоғырландырылған бюджеті 186,6 млрд теңге тапшылығымен қалыптасты, ал бюджет тапшылығы бір жыл бұрын 219,3 млрд теңгені құрады.
Кірістер
2019 жылдың төрт айының қорытындысы бойынша бюджетке түскен салық түсімдері 3 787,6 млрд теңгені құрады, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 22,1% - ға жоғары. Осылайша 2019 жылға салық түсімдері бойынша жоспар 32,4% - ға орындалды. Салық түсімдерінің жартысынан астамы (54,6%) республикалық бюджетке – 2 069,4 млрд теңге келеді. Республикалық бюджетке түсетін салық түсімдеріне қатысты, сондай-ақ КТС 16,8% - ға 709,0 млрд теңгеге дейін және ҚҚС бойынша кірістің 25,1% - ға 729,9 млрд теңгеге дейін артқанын атап өткен жөн. Сонымен қатар, жергілікті бюджетке түсетін салық түсімдері 5,4% – дан 708,0 млрд теңгеге дейін өседі. Оның ішінде, ЖТС бойынша түсімдер 1,2% - ға ғана 289,9 млрд теңгеге дейін өсті. Сонымен қатар, Ұлттық қорға Салықтық түсімдер 1 010, 2 млрд теңгені құрады, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 45,3% - ға жоғары. Айта кетейік, КТС мұнай секторы компанияларының салық төлемдерінің жартысынан астамын құрайды (512,2 млрд теңге). Есепті кезеңде Ұлттық қордан республикалық бюджетке трансферттер көлемі 1 085,0 млрд. теңгені құрады, бұл республикалық бюджет кірістерінің шамамен үштен бір бөлігіне сәйкес келеді.
Шығыстар
Ағымдағы жылдың төрт айында жиынтық мемлекеттік шығыстар (шоғырландырылған бюджет) 3 806,1 млрд теңгені құрады, бұл жылдық бюджеттің орындалуының 29,1% - ына 13 075,7 млрд теңгеге сәйкес келеді. Айта кетейік, 2019 жылға жоспарланған шығыстардың 50,9% – ы бюджеттің әлеуметтік баптарына – әлеуметтік көмек пен қамтамасыз етуге (3,2 трлн теңге), білім беруге (2,2 трлн теңге) және денсаулық сақтауға (1,3 трлн теңге) тиесілі. Сонымен қатар, қаңтар-сәуірде аталған баптар бойынша шығыстар 2 209,9 млрд теңгені немесе кезең ішіндегі барлық шығыстардың 58,1% - ын құрады.
Талдау материалдарын кез келген пайдалануға тек afk.kz дереккөзіне гиперсілтеме болғанда ғана жол беріледі.