ҚР Ішкі істер министрлігінің деректеріне сәйкес, 2023 жылдың басынан бері еліміз бойынша 13,7 мыңнан астам интернет-алаяқтық тіркелген. Алаяқтардың айла-тәсілдеріне тек егде жастағы адамдар ғана емес, сонымен қатар жоғары білімі бар және IQ деңгейі жоғары азаматтар да түсіп қалады. Алаяқтар қандай психологиялық әдістерді қолданады және оларға қалай қарсы тұруға болады, мұны біз бүгін Fingramota.kz-пен бірге талқылаймыз.

Онлайн-кредиттер Қазақстанда күннен-күнге танымал болып келеді, оның өзіндік себебі де бар – оларды оңай әрі жылдам ресімдеуге, ал ақшаны бір тәуліктің ішінде, тіпті бірнеше сағатта алуға болады. Алайда басқа кредиттер сияқты кредиттің бұл түрінің де күңгірт тұстары бар. Онлайн-кредиттер жайлы нені білу керектігі және оларды ресімдеу арқылы тығырыққа тірелмеу үшін не істеу керектігі туралы Fingramota.kz-пен бірге анықтаймыз.

Бизнесті дамыту үшін кәсіпкерлер көбінесе жылдам және тиімді мөлшерлемемен берілетін қаржыландыру көздерін іздейді. Қосымша ақшалай қаражатты инвесторларды тарту есебінен, шағын бизнесті қолдаудың мемлекеттік бағдарламалары немесе кредиттік ұйымдарда қарыз ресімдеу арқылы алуға болады. Кәсіпкер және бизнес кредит алу үшін қандай өлшемшарттарға жауап беруі керек, қаржыландыруды тартудың балама жолдары қандай және олар қай тұрғыдан неғұрлым тиімді болуы мүмкін екенін Fingramota.kz-пен бірге қарастырамыз.

Қазіргі уақытта өмірімізді электрондық цифрлық қолтаңбасыз (ЭЦҚ) елестету қиын, оның көмегімен біз тәуліктің кез келген уақытында және аптаның кез келген күнінде мемлекеттік көрсетілетін қызметтер аламыз, оның көмегімен онлайн-қабылдау бөлмелеріне жүгінеміз, тұрғын үй кезегін қадағалаймыз, мәмілелер және тағы басқалар жасасамыз. Алайда, мұның кері жағы да бар: егер сіз қырағылық танытпай, электрондық цифрлық қолтаңбаңызға сақ болмасаңыз, алаяқтардың құрбаны болуыңыз әбден ықтимал. Алаяқтар ЭЦҚ-ны қалай пайдалануы мұмкін және оны қалай қорғауға болатыны жөнінде Fingramota.kz-пен бірге қарастыралық.

Бүгінгі таңда кредит алу қалыпты жағдай болып отыр. Адамдар тұрмыстық мәселені шешу үшін де кредиттік ұйымдарға жиі жүгіне бастады. Алайда, әлеуетті қарыз алушылар көбінесе банктер мен микрокредиттік ұйымдардан бөліп төлеуге немесе кредит алуға берген өтініштеріне бас тартулар алуда. Өтінімді қарау кезінде кредиттік ұйымдар жеке тұлғаның кредиттік тарихында көрсетілген мәліметтерді басшылыққа алады. Осылайша, қарызды ресімдеу барысында қарыз алушының кредиттік тарихы маңызды рөл атқарады. Fingramota.kz кредиттік тарих не үшін қажет екенін, оның қалай қалыптасатынын және оған не әсер етуі мүмкін екенін анықтауға көмектеседі.

Көптен күткен уақыт – бұл жазғы демалыс. Барлығымыз ұшақтың жайлы креслосына отырып, жаңа әсер алу үшін жылы елдерге баруды асыға күтеміз. Бірақ қарбалас пен эмоциялардың көптігіне байланысты қаржылық алаяқтықтың құрбаны болмау үшін сақтық шараларын ұмытпаған жөн. Қаржылық алаяқтардың шабуылдары шетелде демалуды жоспарлағандардың демалысын бұзбас үшін Fingramota.kz оларға арнап жадынама жасады.

Мобильді банкинг арқылы қолма-қол ақшаны жылдам аудару әрбір адам үшін үйреншікті жағдайға айналды. Мобильді қосымшада алушының нөмірін терсеңіз жеткілікті, ақша алушының шотына аударылады. Алайда, аударым кезінде сіз ұялы телефон нөмірін немесе карта, шот деректемелерін қате жібердіңіз және сома мүлдем бейтаныс адамға кетті. Егер сіз онымен төлемді қайтару туралы келісе алсаңыз жақсы. Ал егер жоқ болса? Айтпақшы, сіздің шотыңызға қаражат түсіп, бірақ сіз жіберушінің кім екенін білмейтін жағдайлар да кездеседі. Fingramota.kz осы жағдайларда не істеу керек екенін айтып береді.

Қазіргі заманда, IT-технологиялар эволюциясы қарқынды дамыған ғасырда интернет біздің өміріміздің ажырамас бөлігіне айналды. Біздің әр таңымыз push-хабарлама қоңырауынан басталады, таңғы ас кезінде жаңалықтар арнасын оқимыз, жұмыста белгілі бір ақпарат алу үшін желі кеңістігін қолданамыз. Бірақ Интернеттен ақпаратты жедел алғанымызбен қоса, киберкеңістікте бізді торуылдайтын қауіптерді де ұмытпауымыз керек. Интернет кеңістігінде бізді қандай киберқауіптер бағып тұрғанын және олардан қалай қорғануға болатынын, ересектер мен балаларға интернеттегі қауіпсіздік туралы нені білу маңызды екенін Fingramota.kz жобасына киберқауіпсіздік, АТ және коммуникациялар саласындағы тәуелсіз сарапшы Евгений Питолин айтып берді.

ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің деректері бойынша 2023 жылғы наурызда 1 191,3 млрд теңгеге жаңа тұтынушылық кредиттер берілді, бұл өткен аймен салыстырғанда 20,3%-ға артық. Тек тұтынушылық мақсаттарға 850,2 млрд теңге берілді, бұл өткен аймен салыстырғанда 18,8%-ға артық. Көріп отырғанымыздай, тұтынушылық кредиттерге сұраныс өсіп келеді, қарыз алу кезінде сіздің тәуекелдеріңізді азайту үшін біз негізгі қағидалармен танысуды ұсынамыз.

Технология дамыған сайын алаяқтық әдістері де жетілдірілуде. Алаяқтар күн сайын алдаудың барлық жаңа тәсілдерін ойлап табуда және олардың схемалары тек азаматтарға ғана емес, кәсіпкерлерге де бағытталған. Әрбір кәсіпкер алаяқтардан алдануды барынша азайту үшін білуі қажет мәселелерді FinGramota.kz-пен бірге қарастырайық.

Инвестициялау – бұл сіздің ресурстарыңызды капиталды ұлғайту мақсатында пайдалану. Инвестициялау негіздерін үйрену арқылы сіз ақша табуды бастай аласыз, бірақ қаржылық еркіндікке апаратын жолдың басында жиі кездесетін қателіктерден аулақ болғаныңыз жөн. Мұны қалай жасау керектігін Fingramota.kz айтып береді.

Банкроттық рәсімдері шеңберінде кредитормен өзінің қарыздары бойынша берешекті қалайша реттеу жөнінде, Fingramota.kz-ке «Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығы» ЗТБ құқықтық мәселелер жөніндегі басқарушы директоры Назар Рахимов Instagram-да тікелей эфир барысында айтып берді.