13.05.2020
1441 cапарлар
Коронавирус: қолма-қол ақшасыз төлем драйвері

ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2020 жылғы 01 сәуірдегі жағдай бойынша қолма-қол ақшасыз карточкалық төлемдер бойынша статистикаға шолу ұсынады

Наурыз айында Covid-19-мен күресу үшін қабылданған және сауда желілерінің, бизнес-орталықтардың қызметін тоқтата тұруды және көшелерде қозғалуға қатаң шектеулерді қамтитын биліктің қатаң шаралары Қазақстанның cashless-экономикаға көшуін айтарлықтай жеделдетді. ҚР аумағында жасалған қолма-қол ақшасыз карточкалық төлемдер көлемі 2020 жылдың наурыз айында 16% - ға өсіп, 2 146,7 млрд теңгені құрады. Сонымен қатар, өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 777,2 млрд.теңге көрсеткішінен — 2,8 есе артық өсім байқалады.

 

 

«Наурыз айында қолма-қол ақшасыз төлемдер көлемі карантин және өзін-өзі оқшаулау режимін енгізер алдында қажетті тауарлар мен дәрі-дәрмектерді сатып алу, бағаның өсуін күтуде басқа да ірі импорттық заттар мен бұйымдарды сатып алу сияқты бір жолғы факторлар аясында одан әрі өсуді көрсетті. Қолма-қол ақшасыз төлемді пайдасына таңдау қисынды, соның ішінде азаматтардың қолма-қол ақшамен байланысты шектеу ниетіне байланысты»,

— ҚҚҚ инновациялар мен қаржылық технологияларды дамыту орталығының директоры Константин Пак пікір білдірді.

Сонымен қатар, ҚР аумағында жасалған карточкалық төлемдер көлемі бойынша көшбасшы үштігі наурыз қорытындысы бойынша былайша көрінеді:

Алматы — 34% (-0,6%), одан әрі астана— 16% (-0,8%) және Түркістан облысымен Шымкент қаласы-8% (+0,5%)..

 

 Дереккөз: ҚРҰБ, ҚҚҚ есептері

Карточкалар бойынша қолма-қол ақшасыз төлемдер көлемінің банкоматтардағы қолма-қол ақшаны алуға қатынасы наурызда 145% - дан 161% - ға дейін өсті, бұл қолма-қол ақшасыз төлемнің банкоматтардағы қолма-қол ақшаны алудан тұрақты басым екенін көрсетеді. Естеріңізге сала кетейік, 2019 жылдың наурыз айында бұл көрсеткіш 65% - ды құрады.

Сонымен қатар, Қазақстандағы төлем карталары бойынша операциялардың жиынтық көлемі наурыз айында 11,3% - ға өсімді көрсетіп, 3 484,0 млрд теңгені құрады. Оның ішінде 62% қолма-қол ақшасыз төлемдерге келеді (+3,0%).

 

 

Дереккөз: ҚРҰБ, ҚҚҚ есептері

Өңірлік бөліністе ең көп өзгеріс абсолюттік мәнде көрсетті оңтүстік астанасы — мұнда транзакциялар көлемі, наурыз айында 87,6 млрд теңгеге өсті. Қалған аймақтардың аумағындағы карточкалар бойынша төлемдер серпіні өткен аймен де, 2019 жылғы наурыз айымен де салыстырғанда да оң болды (1-кестені қараңыз).

 

Дереккөз: ҚРҰБ, ҚҚҚ есептері

Карточкаларды пайдалана отырып, қолма-қол ақшасыз төлемдер бойынша «орташа чек» наурыз айында 13 279 теңге белгісіне дейін 14,9% - ға өсті, ал банкоматтан алу сомасының орташа мөлшері 5,6% - ға артып, 48 184 теңгені құрады.

 

 

«Банкоматтардан алудың бір мезгілде өсуі қолма-қол ақшасыз төлеу шектеулі немесе мүмкін емес жерлерде сатып алуды жүзеге асыру үшін қолма-қол массаны қалыптастыру қажеттігіне байланысты болуы мүмкін. Наурыз айының соңынан сәуірдің екінші жартысына дейінгі кезеңге ЕДБ кеңселерінің жабылуы да қолма-қол ақшаны алудың өсуі үшін маңызды фактор болып табылады»,

— деп есептейді Константин Пак.

 

 Дереккөз: ҚРҰБ, ҚҚҚ есептері

Сонымен қатар, ҚР аумағында наурыз айында жасалған қолма-қол ақшасыз карточкалық төлемдер көлемінің 78% (бұрын 74%) немесе 1 678,5 млрд теңге—интернетте төлем төлеуге, ал 21% (бұрын 25%)—POS-терминалдар арқылы төлеуге (450,6 млрд теңге) келеді. Бұл ретте соңғы 12 айда Қазақстанда карточкалар бойынша транзакциялардың жалпы көлемінде POS-терминалдар арқылы төлемдердің үлесі 17% - ға төмендеді.

 

 

Дереккөз: ҚРҰБ, ҚҚҚ есептері

 

«Сәуір айында экономикалық белсенділіктің айтарлықтай төмендеуінің себебі Қазақстандағы төлем карталары бойынша операциялардың жиынтық көлемі төмендеуін көрсетуі мүмкін. Дегенмен, байланыссыз жолмен төлеу үлкен ықтималдықпен,көлемі бойынша басым болады. Алдын ала мәліметтер бойынша, сәуір айында жергілікті e-commerce үлесі айтарлықтай өсімді көрсетеді, соның ішінде қазақстандықтардың көп саны жергілікті интернет-дүкендерде сатып алудың алғашқы тәжірибесін алғандығының арқасында»,

— дейді Константин Пак.

 

Естеріңізге сала кетейік, бұған дейін Ұлттық банк дүкендерде/дәріханаларда, онлайн-жеткізуде қолма-қол ақшасыз төлем түрлерін пайдалануды ұсынды, өйткені олар вирустарды таратпау үшін есеп айырысудың ең тиімді тәсілі болып табылады.

Қолма-қол ақшасыз төлемдер динамикасы бойынша келесі деректерді жариялау 27 мамырға жоспарланған.

Талдау материалдарын кез келген пайдалануға тек afk.kz дереккөзіне гиперсілтеме болғанда ғана жол беріледі.

 

Соңғы жаңалықтар
09.10.2025
Қатаң ақша-несие саясаты кем дегенде тағы бір жылға созылады — сарапшылар
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2025 жылғы қазандағы кейбір индикаторларға қатысты қаржы нарығының кәсіби қатысушыларының кезекті сауалнамасының нәтижелерін ұсынады.
08.10.2025
Несие мөлшерлемелері мен депозиттер арасындағы спрэдтің төмендеуі банктердің консервативті несие саясатына әкелуі мүмкін
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2025 жылғы 1 қазандағы Қазақстанның қаржы нарығындағы пайыздық мөлшерлемелерге шолу ұсынады.
17.09.2025
Қытайдан Импорт тауар айналымының өсуін қамтамасыз етеді, бірақ экспорт шикізат конъюнктурасы аясында төмендейді
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2025 жылғы қаңтар-маусымда Қазақстан мен Қытай арасындағы тауар айналымына шолу ұсынады.
11.09.2025
Инфляция жеделдейді, тәуекелдер өсуде: сарапшылар жоғары мөлшерлемені және теңгенің жұмсақ әлсіреуін белгілейді
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2025 жылғы қыркүйектегі кейбір индикаторларға қатысты қаржы нарығының кәсіби қатысушыларының кезекті сауалнамасының нәтижелерін ұсынады.
08.09.2025
Жеңілдетілген бағдарламалар ипотекалық несиелеудің барлық өсуін қамтамасыз етті
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2025 жылдың бірінші жартыжылдығындағы Қазақстанның ипотекалық нарығына шолу ұсынады.
04.09.2025
Қазақстандық банктердің Ақмола облысы прокуратурасы қозғаған қылмыстық іске қатысты мәлімдемесі
Қазақстанның екінші деңгейлі банктері — «Kaspi Bank» АҚ, «Forte Bank» АҚ, «Еуразиялық банк» АҚ және «Alatau City Bank» АҚ, Қазақстан қаржыгерлері қауымдастығының (ҚҚҚ) қолдауымен, бірлескен мәлімдеме жасауды қажет деп санайды.