09.08.2021
3384 cапарлар
Бірінші жартыжылдықта банктер рекордтық 9,3 трлн теңге қарыз берді

ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2021 жылдың бірінші жартыжылдығындағы Қазақстанның банк секторының шолуын ұсынады.

Кезеңнің негізгі тенденциялары

  • Макроэкономикалық жағдайлардың жақсаруы, іскерлік белсенділіктің қалпына келуі және бірінші жартыжылдықтың жекелеген оқиғалары банк секторы көрсеткіштерінің серпініне әсер етті.
  • ЕДБ-нің несиелікк белсенділігі айтарлықтай жақсарғанын көрсетті: жаңа несиелер беру ₸9,3 трлн (+ ₸2,8 трлн) құрады, оның 54% корпоративтік сектордың қарыздары құрайды.
  • Алайда, заңды тұлғалардың NPL нарықтың ірі ойыншысымен едәуір есептен шығаруына байланысты (−маусымда₸475 млрд), корпоративтік несиелік портфель бөлшек (+15%) көрсеткішімен салыстырғанда аз байқалған өсімді (+1%) көрсетті.
  • Бөлшек қарыздар ипотека сегменттерінде жоғары өтеу (+10%) және тұтынушылық кредиттеу (+14%) есебінен өсті, бұл кейінге қалдырылған сұранысты іске асырумен, сондай-ақ ЕЖШ-ны ипотека үшін бастапқы жарна ретінде пайдалану салдарынан ипотекалық қарыз жүктемесінің төмендеуімен байланысты болуы мүмкін.
  • Жеке NPL-ді ЕДБ-нің бірімен реттеу және лицензияларды қайтарып алу аясында сектордың несие портфелінің сапасы едәуір жақсырақ көрінеді: NPL жыл басындағы 6,9% - дан 4,8% - ға дейін төмендеді.
  • Бұл ойыншылар санының азаюына қарамастан, секторда шоғырланудың төмендеуі байқалды (минус 3 банк.).
  • Несиелік белсенділікті қаржыландыру міндеттемелердің (+13%) және меншікті капиталдың (+5%) ұлғаюы есебінен жүргізілді.
  • Пассив жағында халықтың (+1,5 трлн теңге) және заңды тұлғалардың (+1,5 трлн теңге) қаражатының айтарлықтай тең келуі байқалды— ұлттық валютадағы нақты пайыздық мөлшерлемелерді оң аумақта ұстап қалу, Сovid-19-мен белгісіздікті сақтау, сондай-ақ пайыздарды капиталдандыру аясында.
  •  Меншікті капитал сектордың пайдасын одан әрі ұлғайту және капиталдандыру кезінде және дивидендтер төлеуге қарамастан тұрақты қалыпты өсуді жалғастырды.

Резюме

Салыстырмалы қолайлы макроэкономикалық жағдайлар экономика субъектілері тарапынан қарыз қаражатына төлемге қабілетті сұраныстың артуына себепші болды, ал ЕДБ өтімді активтерінің жеткілікті қоры осы сұраныстың уақтылы қанағаттандырылуын қамтамасыз етті.

Бұл ретте сектор қызметі көрсеткіштерінің серпініне (корпоративтік қарыздар, NPL, провизиялар және меншікті капитал деңгейі)бірінші жартыжылдықтың жекелеген оқиғалары, оның ішінде лицензияларды кері қайтарып алу және ірі ойыншының балансты тазартуы әсер етті.

Сонымен қатар, елдегі күрделі эпидемиологиялық жағдай және карантиндік шектеулерді мәжбүрлі қайтару іскерлік белсенділіктің қалпына келуін едәуір баяулатуы мүмкін, бұл қарыз ресурстарына деген сұранысқа, ағымдағы қарыз алушылардың және тиісінше ЕДБ-нің несие саясатына теріс әсер етеді. Жоғары белгісіздік халық пен компаниялардың валюталық қалауына әсер етуі мүмкін.

Екінші жағынан, елдегі инфляциялық процестердің едәуір өсуі ақша-несие шарттарын одан әрі қатаңдату қажеттілігін негіздейді, бұл өз кезегінде нарықтық қарыз ресурстарының құнына (кейбір артта қалушылықпен) және теңгелік өтімділіктің дюрациясына теріс әсер етеді. Мұндай жағдайда Мемлекеттік бағдарламалар жағына сұраныстың қайта теңгерілуі орын алуы мүмкін, бұл мемлекеттің экономикадағы рөлін және оның міндеттемелерін ұлғайтатын болады.

Тиісінше, несиеік белсенділіктің одан әрі серпіні бірінші жартыжылдағыдай айқын сипатта болмауы мүмкін.

Шолуын PDF-нұсқасы

ҚҚҚ талдау орталығы валюта, қор, тауар нарықтарындағы экономикалық жағдай, KASE эмитенттерінің талдауы, ҚР Ұлттық Банкінің, ҚР Ұлттық экономика министрлігінің, ҚР Қаржы министрлігінің, Мемлекеттік кірістер комитетінің статистикалық деректері, сондай-ақ елдегі ағымдағы экономикалық жағдайға әсер ететін өзге де оқиғалар туралы әртүрлі мерзімділіктегі экономикалық шолуларды үнемі дайындайды. ҚҚҚ талдау орталығының материалдарымен ҚҚҚ сайтында танысуға болады.

Талдау материалдарын кез келген пайдалануға тек afk.kz дереккөзіне гиперсілтеме болғанда ғана жол беріледі

 

Соңғы жаңалықтар
17.11.2025
Ерікті мүліктік сақтандыру жалпы сақтандыру секторының барлық сыйлықақыларының 70% құрайды
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2025 жылдың 9 айындағы қазақстандық жалпы сақтандыру нарығына шолу ұсынады.
11.11.2025
Сарапшылар ақша-несие саясатының өзгеруін кідіртуді күтуде: инфляциялық күтулер төмендейді, бағам нығайды, нақты мөлшерлеме жақсарады
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2025 жылғы қарашадағы кейбір индикаторларға қатысты қаржы нарығының кәсіби қатысушыларының кезекті сауалнамасының нәтижелерін ұсынады.
10.11.2025
Экономикадағы мөлшерлемелердің өсуіне қарамастан, несиелер құнының өсуі депозиттердің қымбаттауымен қалыпты деңгейде қалды
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2025 жылғы 9 айдағы Қазақстанның банк секторына шолу ұсынады.
07.11.2025
Импорт құрылымы машина жасау өнімдері мен азық-түлік тауарларына ауысады
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға Қазақстанның 2025 жылғы қаңтар-тамыздағы тауар айналымына шолу ұсынады.
31.10.2025
Ағымдағы жылы нарық бойынша дивидендтердің орташа кірістілігі екі еседен астам өсті
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2025 жылдың 9 айындағы Қазақстанның бағалы қағаздар нарығына шолу ұсынады.
09.10.2025
Қатаң ақша-несие саясаты кем дегенде тағы бір жылға созылады — сарапшылар
ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2025 жылғы қазандағы кейбір индикаторларға қатысты қаржы нарығының кәсіби қатысушыларының кезекті сауалнамасының нәтижелерін ұсынады.