ҚҚҚ талдау орталығы сіздердің назарларыңызға 2024 жылдың 1 жартыжылдығында кәсіпкерлік субъектілерін кредиттеуге шолу ұсынады.

Негізгі тенденциялар

• 2024 жылдың бірінші жартыжылдығының қорытындысы бойынша банк секторы1 бизнеске ₸8,4 трлн жаңа қарыз берді, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 22%-ға немесе ₸1,5 трлн-ға артық. Бұл ретте бизнеске берілген жаңа қарыздардың 98% ЕДБ-ға тиесілі.
• Кредит беру субъектілері бөлінісінде жеделдетілген өсім ірі бизнеске (+25%) олардың кредиттік ресурстары құнының едәуір төмендеуі (-88 б.п.), 2023 жылы кейінге қалдырылған сұранысты іске асыру, өтінімдердің орташа мөлшерінің екі есеге жуық өсуі (жыл басындағы 7,3 көрсеткіштен 13,6 млрд теңгеге дейін) аясында қарыздар беруде байқалады) және тұтастай алғанда несиелеудің қалыпты енуі. Экономиканың нақты секторы кәсіпорындарының ҚРҰБ сауалнамасына сәйкес, ағымдағы жылдың шілде айының басында бизнестің барлық міндеттемелерін көрсететін кредиторлық берешегі бар кәсіпорындардың үлесі (ЕДБ, басқа заңды тұлғалар, мемлекет және т. б.), тек 20% құрады, яғни. бизнестің бес өкілінің біреуінде ғана қарыздар бар.
• Шағын және орта бизнес сегментінде жаңа қарыздарды беруді жеделдету ресурстар құнының екіұшты өзгеруі аясында (тиісінше 21% және 13%-ға) төмен болды (орта бизнес үшін 22 б.п.-ға төмендеді, бірақ шағын бизнес үшін 92 б.п. - ға өсті), тұтастай алғанда олардың жоғары мәндері (төмендегіні қараңыз) және төмен мақұлдау көрсеткіші. Бірінші жартыжылдықта шағын және орта бизнестің өтінімдерін мақұлдау үлесі олардың қаржылық жағдайының нашарлауы және тарихи жоғары кредиттік тәуекелдер аясында 40% - дан төмен сақталды.
• ҚРҰБ статистикалық талдау нәтижелері бойынша, 2024 жылдың бірінші жартыжылдығының қорытындысы бойынша шағын бизнес арасындағы тұрақты кәсіпорындардың үлесі 17,2%-ға (жыл басындағы 19,5%), орта кәсіпорындарда-15,0%-ға (17,4%) дейін төмендегенін атап өтеміз.Сонымен қатар, ШОБ өкілдеріне кәсіпкерлік субъектілеріне кредиттер бойынша мерзімі өткен берешектің баланстық көлемінің 83% келеді (барлығы 307 млрд теңге).
• Ірі бизнестің екінші тоқсандағы мақұлдау деңгейінің төмендеуі (төменде қараңыз) екінші тоқсанның соңына қарай келіп түскен және қаралып жатқан клиенттердің санының артуына байланысты. Үшінші тоқсанда оларды қарау күтілуде, бұл мақұлдау үлесін арттыруы мүмкін.
• Қарыз портфелінің өсуі кезінде өтінімдерді сапалы іріктеу (+3,2%) мерзімі өткен берешектің төмен деңгейде — 2,3% (жыл басына 2,2%) сақталуына себеп болды.
• Сонымен бірге, ақша-кредит жағдайларын одан әрі жақсарту әлеуеті елдегі инфляциялық процестердің жеделдеуі аясында тарылуда, ал бизнестің барлық өкілдері қарыздар бойынша қаржы жағдайларын одан әрі жақсартудың тұрақты күтулерін сақтап отыр.
• Соған қарамастан, а.ж. үшінші тоқсанында бірқатар банктер скоринг негізінде заңды тұлғаларға арналған жаңа өнімдерді, сондай-ақ сауда саласындағы айналым қаражатын қаржыландыру үшін салыстырмалы түрде қысқа қарыздарды шығаруды жоспарлап отыр.

 ¹ Банк секторы — ЕДБ + ҚДБ

Резюме

Ағымдағы жылдың бірінші жартыжылдығында несиеге өтінімдердің ұлғаюы аясында кәсіпкерлерге жаңа кредиттер берудің 20% - дық нысаналы көрсеткіштен асатын сенімді өсуі жалғасты. Екі таңбалы өсім бизнес субъектілері (шағын, орта, ірі) бөлінісінде де, экономика салалары бөлінісінде де байқалды (төмендеу құрылыста ғана тіркелді — 14,9%).

Бұл ретте бизнес субъектілерінің басым көпшілігі (69%) айналым қаражатын қаржыландыру үшін кредиттер тартты (оның ішінде шикізат пен материалдарды сатып алуға); 1,3% — негізгі құралдарды сатып алу үшін (оның ішінде ғимараттарды, жабдықтарды сатып алу); 6,3% — бағалы қағаздарды сатып алу үшін; қалған бөлігі (24%) — басқа мақсаттарға. Банктердің негізгі капиталға инвестицияларды қаржыландырудағы үлесі төмен деңгейде қалып отыр, бірақ өткен жылғы көрсеткіштерден асып түседі (а.ж. қаңтар-шілдеде 3,7%, 2023 ж. ұқсас кезеңдегі 2,1% - ға қарсы).

ҚРҰБ конъюнктуралық шолу нәтижелері бойынша көптеген кәсіпорындар үшін бизнесті жүргізу үшін негізгі кедергілер: ҚР экономикасының жай-күйі (29,6%), салық ауыртпалығы (28,8%), білікті кадрлардың жетіспеушілігі (27,3%) болып табылады. Қаржыландырудың қолжетімділігі мәселесі 14,2% көрсеткішімен сегізінші орында. Кәсіпкерлердің осы бағасына сүйене отырып, жалпы экономикалық орта мен салық салу жүйесі жақсарған жағдайда қаржыландыруға, оның ішінде негізгі құралдарға инвестициялауға өтінімдердің өсуіне сенуге болады.

Сондай-ақ, бизнес базалық мөлшерлеменің төмендеуі аясында қарыздар бойынша баға шарттарын одан әрі жақсартуды күтуде. Сонымен қатар, болашақ қаржылық жағдайлардың осы үміттерге сәйкес келмеуі жыл соңына дейін Жаңа қарыздар беру динамикасына теріс әсер етуі мүмкін, бұл инфляцияны тежеу міндетінің маңыздылығын көрсетеді.

  Шолуын PDF-нұсқасы

ҚҚҚ талдау орталығы валюта, қор, тауар нарықтарындағы экономикалық жағдай, KASE эмитенттерінің талдауы, ҚР Ұлттық Банкінің, ҚР Ұлттық экономика министрлігінің, ҚР Қаржы министрлігінің, Мемлекеттік кірістер комитетінің статистикалық деректері, сондай-ақ елдегі ағымдағы экономикалық жағдайға әсер ететін өзге де оқиғалар туралы әртүрлі мерзімділіктегі экономикалық шолуларды үнемі дайындайды. ҚҚҚ талдау орталығының материалдарымен ҚҚҚ сайтында танысуға болады.

Талдау материалдарын кез келген пайдалануға тек afk.kz дереккөзіне гиперсілтеме болғанда ғана жол беріледі.