Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығы, 27 наурыз 2020 ж. — Қазақстанның кредиттік ұйымдары төтенше жағдай кезеңінде (ТЖ) тұрғындарды және кәсіпкерлерді қолдаудың жаңа шараларын анықтады.

Басты және неғұрлым тиімді шара — дағдарыстан зардап шеккен шағын және орта бизнес кәсіпорындары мен халықтың қарыздары бойынша негізгі борыш пен пайыздарды төлеуді 2020 жылдың 16 наурыздан 15 маусымға дейінгі кезеңге тоқтата тұру.

Бұл шара 2020 жылдың 16 наурызға дейін коммерциялық банктер мен басқа да кредиттік ұйымдар (микроқаржы, кредиттік серіктестіктер, ломбардтар, онлайн-кредит беру компаниялары және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын басқа да ұйымдар) берген барлық қарыздарға қолданылады.

Халықтың әлеуметтік осал топтары

Қарыз алушы-жеке тұлғалар, олар келесі үш санатқа жататын, көрсетілген мерзімін автоматты түрде алады:

1)    халықтың әлеуметтік осал топтары;

2)    мемлекеттен атаулы әлеуметтік көмек алушылар;

3)    халықты жұмыспен қамту мәселелері бойынша жергілікті органда тіркелген жұмыссыздар.

Қарыз алушылардың жеке қатысуы және растайтын құжаттарды ұсыну талап етілмейді.

Кредиттік ұйымдар қарыз алушыларға төлемдерді қол жетімді тәсілдермен тоқтата тұру туралы хабарлайды.Кредиттік ұйымдар қарыз алушылардың аталған санаттарына осы қарыз алушылардың келісімімен қарыз бойынша негізгі борыш пен пайыздарды төлеуді тоқтата тұруға рұқсат береді. Жоғарыда көрсетілген критерийлерге сәйкес келетін жеке тұлғалардың тізімі кредиттік бюро кредиттік ұйымдарға жіберілетін болады.

Табыстан айырылған азаматтар(ішінара немесе толық)

Қарыз алушылар-қаржылық жағдайы төменде көрсетілген себептер бойынша нашарлаған, сондай-ақ көрсетілген кейінге қалдырылуға құқығы бар жеке тұлғалар:

1)    карантин енгізілуіне байланысты уақытша еңбекке жарамсыздық;

2)    Ақысыз еңбек демалысы туралы;

3)    жұмыстан шығару, еңбек шартын бұзу және өзге де еңбек қатынастарын тоқтату;

4)    жалақы немесе өзге де кіріс мөлшерін төмендету немесе төлеуді тоқтата тұру;

5)    төтенше жағдай және(немесе) карантин қолданылатын жерге кіруге немесе шығуға шектеу қоюынан жұмыс орнында болу мүмкін еместігі;

6)    қаржылық жай-күйінің нашарлауын куәландыратын өзге де себептер.

Кейінге қалдыруды пайдалану үшін мұндай қарыз алушылар 2020 жылғы 16 наурыздан 15 маусымға дейінгі кезеңде кредиттік ұйымға еркін нысанда жасалған және сұратылып отырған кейінге қалдыру себебін қамтитын өтінішті жолдаулары қажет.Қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлағанын растайтын құжаттарды ұсыну —талап етілмейді.

Несие ұйымы он жұмыс күні ішінде Қарыз алушының өтінішін қарайды, кейінге қалдыру туралы шешім қабылдайды және қарыз алушыға он жұмыс күні ішінде қол жетімді тәсілдермен хабарлайды. Егер қарыз алушының қаржылық жағдайы іс жүзінде нашарламағаны анықталса, кредиттік ұйым кейінге қалдырудан бас тартуға құқылы.

ШОБ және ЖК қиыншылыққа ұшыраған

Қарыз алушылар-шағын және орта бизнес субъектілері, сондай-ақ мынадай екі санатқа жататын дара кәсіпкерлер аталған кейінге қалдыруға құқылы:

1. ТЖ және карантин енгізу нәтижесінде зардап шеккен экономика салаларына қатыстылығы (ойықты қара);
2. қаржылық жай-күйінің нашарлауы:

а)    өткізілген тауарлар және (немесе) қызмет көрсетулер көлемінің төмендеуі;

б)    сатып алушылар тарапынан төлем мерзімін кідірту, тоқтата тұру, ауыстыру;

в)     қызметкерлердің штат санын қысқарту;

г)      ТЖ әрекет ету кезеңінде басқа да объективті себептер.

Кейінге қалдыруды пайдалану үшін мұндай қарыз алушылар 2020 жылдың 16 наурыздан 15 маусымға дейінгі кезеңде кредиттік ұйымға олардың қаржылық жағдайының нашарлағанын растайтын өтініш пен құжаттарды жолдаулары қажет.

Халықты және кәсіпкерлерді

қосымша шарттар мен қолдау шаралары

1. Жоғарыда көрсетілген шарттарда берілген негізгі борыш пен пайыздарды төлеу бойынша кейінге қалдыру қарыз алушының кредиттік тарихының нашарлауына әкеп соқпайды.
2. Кейінге қалдыру кезеңінде кредиттік ұйым:

а)   қарыз алушыны мерзімі өткен берешекті өтеу қажеттілігі туралы хабардар етуге;

б)   мерзімін өткізіп алуға жол берген жеке тұлғаларға қатысты талап-арыз жұмысы;

1. Кейінге қалдыру қарыз және (немесе) кепіл шартына қосымша келісімдерге қол қоюсыз берілетін болады.
2. Кредиттік ұйым кейінге қалдыру туралы өтінішті қарау және қолданыстағы шарттарға өзгерістер енгізу үшін комиссия төлеуді талап етпейді;
3. Қарызды кейінге қалдыруға қатысты кредиттік ұйымға арыз беру үшін, қарыз алушыларға қашықтықтан байланысу арналарын пайдалану қажет:

а)    электрондық пошта

б)    «банк-клиент» онлайн-жүйесі»

в)    интернет-ресурс (вебсайт)

г)    мобильді қосымша

д)    басқа байланыс құралдары